اموزش پزشکی این قسمت: شوک چیست؟

شوک عبارت است از نقص عملکرد دستگاه قلبی عروقی در خون رسانی به بافتهای حیاتی بدن به میزان کافی. در حقیقت اگر جریان خون مویرگها مختل شود، اکسیژن رسانی و رسیدن گلوکز (ماده اصلی سوخت و تغذیه سلولها) به سلولها کاهش می یابد و دفع دی اکسید کربن (CO2) وسایر محصولات زاید از سلولها به مقدار کافی صورت نمی پذیرد. دستگاه گردش خون شامل قلب به عنوان پمپ کننده شبکه عروق خونی و خون می باشدکه وظیفه آن رساندن خون حاوی اکسیژن و مواد غذایی به سلول های بدن می باشد. کاهش علایم حیاتی بدن به دلایل مختلف بلافاصله بعد از آسیب و یا با تأخیر که بر اثر ناتوانی دستگاه گردش خون در رساندن کافی به اعضای بدن، ایجاد می شود را شوک گویند که از یک ضعف تا یک وضعیت کشنده بر اثر آسیب شدید، متغیر است. در این حالت چون خون کافی به اعضای بدن نمی رسد، بدن شروع به مقابله با وضع موجود (کاهش خون رسانی) می کند. دفاع بدن در این حالت به صورتی است که باید حداکثر خون به اعضاء حیاتی مثل مغز و قلب رسیده و در مقابل به اعضاء کم اهمیت تر مثل پوست، روده و عضلات خون کمتری برسد زیرا که سلامت قلب و مغز ضروری تر است و “در حقیقت شوک دفاع بدن در برابر کاهش خون رسانی است”. این اختلال به سه دلیل می تواند بروز و یا پیشرفت کند: 1. کاهش قدرت قلب 2. تغییر ناگهانی قطر رگ های خونی 3. ناکافی بودن حجم مایع داخل عروقی تقسیم بندی انواع شوک شوک ناشی از کاهش حجم خون (هایپوولمیک) – خونریزی - از دست رفتن مایعات (غیرخونریزی مثل اسهال و استفراغ) شوک توزیعی – شوک عصبی - شوک روانی (غش) - شوک عفونی - شوک آنافیلاکتیک شوک قلبی – سکته قلبی - انسداد داخل یا خارج قلبی گردش خون