آشنایی با گونه های گیاهی : لاله واژگون

لاله واژگون با نام علمی "FRITILLARIA" نام یک سرده از راسته سوسن سانان است.لاله واژگون کله ماری گونه ای است که در در اروپا می روید.عمر این گیاه بسیار کوتاه است. گل دهی آن از اوایل اردیبهشت آغاز می شود و در فصل بارش پایان می یابد. لاله واژگون از گیاهان علفی پیازدار و چندساله است که تا کنون 15 گونه آن در ایران شناسایی شده است. گونه زرد کم رنگ متمایل به لیمویی این گل ها موسوم به لاله زاگرسی بین 50 تا 80 سانتی متر ارتفاع دارد.پیاز این گیاه به علت وجود موادی موسوم به آلکالوییدهای ایمپریسین و فرتیسین مسکن درد است. تاکنون شصت گونه از از این گیاه شناخته شده است. پیاز آن به صورت یک غده متورم، گوشت دار بوده و دارای مقدار زیادی نشاسته و چندین عامل دارویی است و اگر تازه باشد، سمی بوده و قابل خوردن نیست، ولی در چین سمیت آن را گرفته و در آشپزی از آن استفاده می کنند. لاله واژگون یا لاله نگونسار، هم در نقش سرستون های ساسانی ها و هم در موزه طاق بستان در کنار نقش پادشاه ساسانی دیده می شود. گویند این گل در آن زمان که گلوی سیاووش با تیغ تیز گرسیوز آشنا می شد، شاهد ماجرا بود. از پس آن اندوه، گل گونه رخ، سر به زیر افکند تا آرام آرام اشک بریزد بر بی گناهی سیاوش. چو سرو سیاوش نگون سار دید سراپرده دشت خون سار دید بیفکند سر را ز انده نگون بشد زان سپس لاله واژگون در برخی نقاط ایران، این گیاه را اشک مریم یا لاله اشک می خوانند. وجه تسمیه چنین نامی به داستان های اسطوره ای بازمی گردد. این که این لاله، شاهد مرگ سیاوش بوده و از غصه این اتفاق سربه زیر شده و اشک می ریزد. اشک های لاله واژگون در حقیقت شیره بی رنگی هستند که در درون لاله قرار دارند و گاهی به سمت پایین سرازیر می شوند. دشت لاله های واژگون در استان چهارمحال و بختیاری مشهورترین دشت لاله ایران است که در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت به گل می نشیند. گونه ای از لاله واژگون که در این دشت می روید، بسیار نادر است و در یک اثر طبیعی ملی به شمار می آید. دشت لاله های واژگون یورتیچه در دامنه کوه جهان بین هفشجان نیز از دیگر نمونه های این اثر در استان چهارمحال و بختیاری است. از مناطق دیگر در ایران، افوس در غرب استان اصفهان، اقلید، کوه های استان کرمانشاه، ایوان، آبدانان، دره شهر، ایلام، ارتفاعات کبیرکوه است که لاله های زیادی دارد. در شهرستان الیگودرز نیز دشت وسیعی مشهور به دشت لاله ها وجود دارد ک