گیاه شناسی این قسمت: چوبک

درختچه ای کوچک است پوست آن به رنگ کبود صاف یا کمی کرکدار برگهایش کشیده نوک تیز و گلهایش در مجموعه ای در روی یک پایک بلند قرار دارد با مطالعات انجام شده درصد بالایی از آلودگی های انگلی آلودگی های انگلی روده ای تشکیل می دهند که از طریق آب، خاک و مواد غذایی به خصوص سبزیجات که منبع بالقوه انتقال این بیماری ها به انسان ها هستند منتقل می شوند. استفاده از سورفاکتان ها و مواد شیمیایی جهت شستشو و انگل زدایی آن از سبزی از سوی سازمان جهانی بهداشت به دلیل نفوذ در نسوج سبزی و ایجاد طعم و مزه نامناسب و حالت سمی، پیشنهاد نمی شود. ریشه گیاه چوبک دارای ترکیبات ساپونینی می باشد که در کاهش کشش سطحی موثر و بر مواد شوینده شیمیایی ارجحیت دارد. از سوی دیگر ویژگی های همچون ارزان بودن، قابل دسترس بودن، دارای عوارض کم و طبیعی بودن این گیاه باعث شد که میزان تاثیر آن را در انگل زدایی از سبزی و مقایسه آن با ماده پاک کننده و ضدعفونی کننده تجاری را در شهر ساری بررسی نماییم. از ریشه گیاه چوبک به روش خیساندن عصاره آبی با غلظت های 15،10،5،1 و 20 درصد تهیه گردید. نمونه های سبزی مورد آزمایش از نوع جعفری به صورت تصادفی، به مقدار 100 گرم از اماکن و محل های فروش تهیه گردید. نمونه ها در دو زمان تاثیر صفر و 15 دقیقه طبق دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت، در تماس با عصاره آبی چوبک قرار گرفته و به روش سانتریفوژ کردن اندامک های گیاهی میزان انگل زدایی هر غلظت در هر دو زمان مورد بررسی کیفی و کمی توسط لام مک مستر 3/0 میلی متر قرار گرفت. در این بررسی علاوه بر عصاره آبی چوبک، میزان انگل زدایی ماده ضدعفونی کننده و پاک کننده تجاری 10 درصد در زمان صفر و 15 دقیقه (استاندارد) و آب در زمان 15 دقیقه نیز معین شد. حداکثر انگل زدایی عصاره آبی چوبک و پاک کننده تجاری 10 درصد در زمان صفر به ترتیب 84 و 97 عدد انگل و تخم انگل بود. همچنین حداکثر انگل زدایی عصاره آبی چوبک، پاک کننده تجاری 10 درصد و آب در زمان 15 دقیقه به ترتیب 230، 26 و 64 عدد انگل و تخم انگل بود. در این بررسی بهترین دامنه انگل زدایی عصاره آبی چوبک در غلظت 10 تا 20 درصد و زمان 15 دقیقه مشاهده گردید. از نظر کمی، بیشترین تعداد انگل و تخم انگل جداسازی شده از روی سبزی از عصاره آبی چوبک 10 درصد در زمان 15 دقیقه به تعداد 230 عدد انگل و تخم انگل شامل 22 عدد لارو نماتود زنده و فعال، 197