گیاه شناسی این قسمت: هندوانه

هندوانه (به دری: تربوز) (نام علمی: Citrullus lanatus) نوعی بوته و میوه از دسته صیفی جات است که در جالیز رشد می کند. اصل این میوه از هندوستان بوده است چنان که از ریشه کلمه [= منسوب به هندوان] برمی آید. گونه کامل تر نام آن «خربزه هندوانه» بوده است. هندوانه پس از آمدن به ایران به عربستان راه یافت و از آنجا به اندلس رسید و از اندلس به ناحیه های دیگر اروپا. از فارسنامه ابن بلخی برمی آید که در فهرج هندوانه های بزرگی به عمل می آمده است؛ چنان که گوید «به فهرج خربزه ها بود نیکو و شیرین و بزرگ و هندویانه بدان رتبه که دو از آن خربزه بر چهارپایی نهند» در گذشته به این میوه تربوزه می گفته اند که هم اکنون در افغانستان و تاجیکستان به هندوانه تربوزه گفته می شود هم اکنون هندوانه در شهرهای شمالی ایران وشهرستان زابل درسیستان وبلوچستان و شهرهای استان خوزستان و کرمان و در استان فارس شهرستان اقلید به صورت وسیع کاشت می شود. ریشه کلمه هندوانه از کلمه وانا که معنی هندوانه در زبان هندی است گرفته شده است و ایرانیان قدیم آن را هندووانا می گفتند و هم اکنون هندوانه می گوین هندوانه منبعی غنی از ویتامین ث و ویتامین آ است. همچنین مقدار زیادی ویتامین ب6 و ب1 و مواد معدنی مانند پتاسیم ومنیزیم دارد. هندوانه میوه ای با پوست ضخیم و اندازه های متفاوت است. رنگ پوست آن زرد و سبز پررنگ است، داخل آن به رنگ قرمز، صورتی و یا سفید دیده می شود، کمی معطر است و در کشورهای گرمسیر در فصل تابستان مصرف بسیار زیادی دارد. صد گرم آن دارای 30 کیلو کالری ، 4/0 گرم پروتیین ، 2/0 گرم چربی، 4/6 گرم قند ، 3/0 گرم فیبر، 1 میلی گرم سدیم، 7 میلی گرم کلسیم ، 100 میلی گرم پتاسیم، 7 میلی گرم ویتامینC و 590 واحد بین المللی ویتامینA می باشد. هندوانه خواص بسیاری دارد از آن جمله ضد استفراغ و تهوع است. مخصوصا برای افرادی که در تابستان دچار گرمازدگی می شوند، نوشیدن آب هندوانه با کمی گلاب می تواند مفید باشد. ضدعفونی کننده بدن و در واقع پاک کننده روده ها بوده است. درطب سنتی چین پوست هندوانه را خوب می شویند و درجلوی خورشید می گذارند تا خشک شود، سپس ازآن برای مبارزه با بیماری استفاده می کنند ، بدین صورت که 50 گرم پوست هندوانه را درکمی آب می جوشانند و مانند چای آن را می نوشند که چون داری پتاسیم بالاست برای مبتلایان به فشار خون بالا، فشارهای عصبی وهم چنین برای بیماران مبتلا به مرض