گیاه شناسی این قسمت: زنبق
– در بیشتر دشت های خراسان جنوبی ( از جمله : دشت سربیشه ، دشت خور ، دشت ما‍ژان و ارتفاعات قاین ) گیاهی به نام رنبق خودرو می روید که خواص درمان..
در بیشتر دشت های خراسان جنوبی ( از جمله : دشت سربیشه ، دشت خور ، دشت ما‍ژان و ارتفاعات قاین ) گیاهی به نام رنبق خودرو می روید که خواص درمانی بسیار اعجاب آوری دارد . زنبق خودرو گیاهی زیبا و ظریف و بسیار مقاوم است و با اندکی باران بهاری 14 سال خشکسالی و کم آبی را در این منطقه تحمل نموده است . فصل رویش زنبق بهار است که در این فصل هم گل می دهد و هم دانه . ساقه های زیرزمینی زنبق بسیار اندوخته دار است و توان زیستن در اقلیم خشک را برای این گیاه دو چندان کرده است . اندامهای متورم و زیرزمینی زنبق که ریشه ایلسا نام دارد در بازار گیاهان دارویی به فروش می رسد . از زنبق روغنی به نام ایلسا گرفته می شود که از آن به عنوان دارو استفاده می شود . خواص دارویی: ریزوم تازه زنبق به مقدار کم اثر خلط آور و دفع کرم ظاهر می کند . مقادیر زیاد آن مسهل قوی وقی آوراست ، به طوریکه موجبات تحریک دستگاه هضم ، و دردهای شدید روده می شود. گرد ریزوم زنبق به طور محسوس اثر درمانی کمتری ظاهر می کند ، معهذا از آن نیز در رفع آسم ، سیاه سرفه ، نزله مزمن ریه و غیره نتایج خوبی به دست آمده است. گرد خشک ریزوم آن نیز عطرآور است وترشحات آب دهان را افزایش می دهد. ضماد گرم برگهای تازه زنبق نیز جهت رفع تومورها وخستگی ها مؤثر است . سرطان پروستات یکی از شایعترین انواع سرطان ها در مردان است که هنگام بروز علایم اولیه میتوان آن را درمان کرد اما در صورت گسترش بیماری دیگر درمان فایده ای ندارد و اینجاست که میتوان ازگل زنبق بهره جست. عصاره برگ های زنبق برای رفع عوارض ناشی از یخ زدگی اعضای بدن و بازگشت آن به حالت اولیه مفید است . زنبق برای رفع سرفه های سرماخوردگی و عوارض ریوی بسیار موثر است . در خانمهایی که باردار هستند بعد از زایمان دردهایی در ناحیه کمر و پهلو ایجاد می شود که زنبق این دردها را تسکین می دهد . زنبق برای معالجه آبسه و کورک بسیار مفید است . مصرف پودر ایلسا با عسل ترشح بزاق را زیاد می کند و ساقه زیرزمینی زنبق برای مثانه ، دردهای برونشیت و ناراحتی های کبدی بسیار مفید است . زنبق برای جوش صورت ، لکه های پوستی و آفتاب سوختگی پوست موثر است . در فصل بهار از گل ها یا برگ های سبز زنبق استفاده دارویی می شود ولی در فصل پاییز از ریشه زنبق به عنوان دارو استفاده می شود . ساقه های زیرزمینی زنبق پس از خاتمه گل دادن تا اواخر تابستان برداشت می شود . ریشک های ساقه را جدا کرده