گیاه شناسی این قسمت: درمنه

درمنه دشتی به گویش بیابان نشینان «ترخ» شهرت دارد. این گیاه بوته ای بسیار معطر ، عنصر اصلی و غالب اجتماعات گیاهی در استپهای خشک و نپمه خشک کشور محسوب می شود. ارتفاع این بوته بین 30 تا 50 سانتیمتر ، دارای انشعابات متعدد و متراکم که شکل کپه ای را به بوته می بخشد. درمنه دشتی از خانواده کاشنی(Compositae) بوده و تمام اندامهای هوایی گیاه اعم از ساقه ، برگها ، گل ، میوه و بذر دارای عطری بسیار تند و نافذ می باشد. این گیاه در خطوط همباران 100 میلیمتر به بالا به راحتی استقرار می یابد. اغلب در خاکهای لومی، شنی و لومی رسی ایجاد رویشگاهای وسیعی را می نماید. در عرصه های استپی بیابان به همراه سایر گونه های بیابانی و کم توقع مانند نسی، نتر و علف شور، اجتماعات گیاهی متنوعی را بوجود می آورد. دارای شکلی بوته ای و اعضای چوبی و قاعده ساقه های آن سخت و چوبی محصور در برگ های کوچک پوشیده از کرک سفید می باشد. معمولا گل های آن خوشبو و طعم تلخ است.طبیعت آن خیلی گرم و خشک است.سه تا چهار گرم گرد غنچه های ناشکفته آن را با عسل یا مربا یا شیر مخلوط کنید و صبح ناشتا بخورید و یا ده گرم از گرد آن را در پانصد گرم آب جوش دم کنید و آب آن را صاف نموده و سه قسمت کنید و صبح و ظهر و شب بنوشید. برای دفع کرم های دراز روده خیلی موثر است. دوازده گرم از آن را دم کنید و آبش را بنوشید و هم به موضع بمالید جهت درمان گزیدگی عقرب و رتیل مفید است. با شاخه های آن هر روز دندان ها را خلال کنید. برای تقویت لثه ها و دندان ها تا حدودی اثر مفید دارد.ضماد خاکستر آن با روغن زیتون یا روغن زنبق برای جلوگیری از ریختن مو و تسریع در رشد مو موثر است. مضر معده و عصب است و سردرد می آورد و مصلح آن ترمس – مستکی است